akālaḥ
See also
akāla,
akāra.
Śabdakalpadruma
☞
vol. 1,
p. 3.
akālaḥ , puṃ, (na kālaḥ, apraśastaḥ kālo vā .
nañsamāsaḥ .) asamayaḥ . apraśastakālaḥ .
yathāyogyakālātiriktasamayaḥ . aśuddhakālaḥ .
yathā, — gurorastāt prāk vṛddhatve pañcadaśāhaḥ .
tasyāste dvātriṃśaddinaṃ . tasyodayāt paraṃ bā-
latve pañcadaśāhaḥ . gurvvādityayoge sthitikālaḥ
daśatriṃśaddinādiḥ .
siṃhe guroḥ sthitikālaḥ sambatsarasthūlaḥ . asya
viśeṣaḥ yadi māghapaurṇamāsyāṃ maghānakṣatraṃ
prāpyate tadaivaṃ bhāvyaṃ . vakrigurau aṣṭāviṃśati-
dinaṃ . pūrvvarāśāvanāgatāticārigurau ekavarṣaḥ .
ayameva luptasambatsaraḥ . pūrvvarāśigantraticā-
rigurau pañcacatvāriṃśat dinaṃ . nīcasthaguroḥ
sthitikālaḥ saṃvatsarasthūlaḥ . rāhuyuktaguroḥ
sthitisamayaḥ ekābdaḥ sthūlaḥ . bhṛgormahāstāt
prāk vṛddhatve pañcadaśāhaḥ . tasya mahāste
dvisaptatidinaṃ . tasyodayāt paraṃ bālatve daśāhaḥ .
etattrayaṃ śīghrāstamucyate .. bhṛgoḥ pādāstāt
prāk vṛddhatve daśāhaḥ . tasya pādāste dvādaśāhaḥ .
tasyodayāt paraṃ bālatve dinatrayaṃ . etattrayaṃ
vakrāstamuditaṃ . malamāse māsamekaṃ .. bhānu-
laṅghitamāse kṣayamāse ca tadeva .. bhūkmpādya-
dbhate saptāhaḥ .. pauṣādicaturmāse ekadina-
caraṇāṅkitavarṣaṇe taddinaṃ . dinadvayacaraṇāṅkita-
varṣaṇe dinatrayaṃ . dinatrayacaraṇāṅkitavarṣaṇe
saptāhaḥ .. dakṣiṇāyane ṣaṇmāsāḥ .. śrīhari-
śayane caturmāsaḥ .. candrasūryyagrahaṇe karmmaviśeṣe
ekatrisaptadināni .. iti jyotiṣatattvaṃ ..